راه رفتن روی برف یخ زده و یخ احتیاج به تکنیک مخصوصی دارد و باید شخص بتواند در هر لحظه تعادل خود را حفظ کند. فراموش نکنید که تمرین سنگ نوردی برای این کار کافی نیست و باید تمرین مخصوص به خود این کار را داشت.
بهتر است کرامپنهای دوازده دندانه ای به کار برد و کرامپن باید درست به اندازه کفش باشد، در این میان باید طوری اندازه باشد که بدون بستن بند آن اگر آن را با کفش از زمین بلند کنند، نیفتد. بند کرامپن باید سفت بسته شده باشد. کلنگ یخ نوردی مکمل خوبی برای کرامپن در عبور از روی یخ است.
اگر کرامپن درست به کار برده شود یعنی اگر دندانه های آن عمودی به کار برده شود، زحمت راه رفتن را خیلی خواهد کاست. در اینجا روش صحیح راه رفتن باعث می شود که عضلات ساق پا بیش از حد لازم خسته نشود. قدم ها باید فاصله ای از هم در حدود راه رفتن معمولی داشته باشند، تا در حین راه رفتن حلقه های کرامپن به هم برخورد نکنند. اگر شیب سطح از 20 درجه به بالا و برف محکم باشد، بستن کرامپن خوب است. در جاهای مسطح با یخ شیشه ای بستن کرامپن لازم می شود. در جاهای شیب دار باید طوری راه رفت که دندانه های عمودی کرامپن همه در یخ فرو روند.
در جاهای شیب دار باید پا را بلند کرد از بالا به پایین گذاشت نه این که نوک کفش را به زمین متمایل کرد و پا را روی زمین کشید. در موقع عبور مایل از جاهای شیب دار باید کمی قوز پا را به طرف سربالایی کج کرد تا دندانه های عمودی کرامپن در یخ فرو رود.
در صعود سطح شیبدار سفت چه در خط مستقیم عمودی و چه سینه به سینه و متمایل باید اول دندانه های جلو را در یخ گیر داد زیرا در سربالایی دندانه های جلو کرامپن بهتر به یخ گیر می کنند و این خود کمکی است. باید صورت را به طرف سربالایی کرد و بالا رفت. هر چه شیب سطح بیشتر باشد باید قدمها را کوتاه تر گرفت. این روش برای عضلات ساق پا خیلی خسته کننده است اما در مورد کرامپنهای بدون لولای میانی (خم نشو) کمتر خسته کننده می باشد.
دندانه های کرامپن بهتر است بیشتر به سطح پایین فشار بیاورند تا به جلو کوبیده شوند چون در این صورت کرامپنهای بدون لولای میانی برتری دارند. یخ های شیبها غالباً با پوششی از برف یا برف یخ زده پوشیده شده اند. اگر پوشش برفی این سطح آب شود و برفی روی آن نباشد، پوشش زیرین را یخ بلوری می نامند. سطح بالای یخ با پوشش زیرین آن از لحاظ نوع یخ کاملاً متفاوت است چون پوشش زیرین بسیار فشرده و محکم است، در صورتی که پوشش بالایی معمولاً نرم است و ممکن است این نرمی در بند شدن دندانه های کرامپن درد سر ایجاد کند.
در صورت لزوم و در جاهای مشکل باید این طبقه را برای جا پا با کلنگ تراشید. در موقع صعود در سطح شیبدار با یخ سفت باید پاشنه ها را پایین نگه داشت، این روش کمک می کند که عضلات ساق پا زیاد خسته نشوند و علاوه بر این دندانه های دیگر را طوری قرار می دهد که فوراً در یخ سفت فرو رود. (زانوها در این روش تقریباً کشیده اند)
در صعود پیوسته در سطح شیبدار یخ زده، معمولاً عمودی بالا نمی روند بلکه بیشتر متمایل عبور می نمایند. بهتر است همیشه کرامپنها را به موقع به پا بست، حتی کمی زودتر تا کمی دیرتر. در هر یخ نوردی باید آنها را همراه داشت و در سنگ و یخ نوردی باید از آنها استفاده کرد. گاه اتفاق می افتد که برف نرم به ته کفش کوهنوردی می چسبد و دندانه های کرامپن را پر می کند، در این صورت باید مرتب برفهای چسبیده شده را کند و گرنه کرامپن بی اثر خواهد شد.
بهتر است در این مورد تکه ای پارچه نایلونی مثلاً از جنس کیسه بیواک واگر نبود تکه ای کیسه نایلنی ضخیم از پایین روی دندانه های کرامپن انداخت و پس از فشار دادن آنها که از آن عبور کنند، آنرا با نخ محکم بست. این عمل مانع جمع شدن برف به ته کفش می شود و دندانه های کرامپن آزاد می شوند.
پیش از این که شخص در ارتفاعات بالا و ناحیه یخ برود و با یخ و دیواره های یخی درگیر شود، بهتر است در ارتفاعات پایین بدون کرامپن چندین تمرین آسان را عمل کند: در جای شیب دار کوتاه ولی با یخ سفت چند دفعه با صورت به طرف شیب پایین برود و بعد صورت را به طرف شیب کند و با کلنگ پله هایی بکند یا بدون پله بالا برود.
در این میان جالب، راه رفتن با کرامپن است به نحوی که شخص تا سرحد لیز خوردن و افتادن آن را تمرین کند، تعجب آور است که در چنین حالی و با چنین شیبی باز وزن بدن قابل کنترل کردن است.
این آزمایشها و حتی سقوط ها و ترمزها در سطح پرشیب پوشیده از برف و یخ که در پایین به سطحی مسطح ختم می شود، برای کسب تجربه بسیار مفید است چون اینها را نمی توان به وسیله تئوری آموخت. از کلنگ یخ می توان در سطح های شیب دار برای تعادل بالا تنه به خوبی استفاده کرد.
با توجه به نوع برف ، یخ و زاویه سطح باید دسته یا نوک یا لبه کلنگ را به کار برد. دسته کلنگ را برای برف تازه یا برف یخ زده به کارمی برند، لبه کلنگ را برای برف یخ زده متوسط در نظر می گیرند زیرا لبه کلنگ دارای سطح اتکای زیادی است و می توان با آن پله هم کند و نوک تیز کلنگ برای یخ سفت به کار می رود.
روش دیگرپایین آمدن از ارتفاع به صورت زیر است: صورت به طرف پایین با دست چپ سر کلنگ را می گیرند و با دست راست دسته آن را نزدیک به فرورفتگی در برف، سپس نیم خیز روی پاها می نشینند. فراموش نکنید که دندانه های عمودی کرامپون همه باید به یخ گیر کند.
روش جدید برای صعود از سطح های شیب دار یخی بر پایه اصل اتکای 3 نقطه باید باشد. در یک دست کلنگ یخ را می گیرند و در دست دیگر یا چکش یخ یا تبر یخ. با گیر کردن دندانه های جلوی کرامپن (نیش کرامپن) به یخ هر2 دست بالا می روند، در این صورت ریتم حرکت عبارت است از: دست، پا دست و پا. ولی اگر به علت شیب زیاد سطح، این روش مشکل به نظر آمد می توان: دست، دست، پا و پا را به کار برد.
برای این که دستها خیلی خسته نشوند، بهتر است سر کلنگ یا چکش یخ و یا تبر یخ را در دست گرفت و آنها را در یخ فرو کرد و بر آنها تکیه کرد اما در مورد یخ سفت بلوری حتی با فشار زیاد هم فقط می توان چند میلی متر آن را در یخ فرو کرد و چون این مقدار ناکافی است، احتمال خطر در اینگونه جاها زیاد است. در این نوع جاها کلنگ یخ برای تکیه کردن یک دست و چکش یخ برای ضربه زدن با دست دیگر بسیار مناسب است.
در شیبهای تند در حدود 65تا70 درجه که صعود بسیار مشکل می شود باید از 2 تبر یخ استفاده کرد. محل فرود چکش در یخ در حدود 30تا40 سانتی متر بالای صورت باید باشد و پس از صعود چون صورت به موازات چکش آمد، چکش دیگر را باز در 30تا40 سانتی متر بالای صورت به یخ کوبید، تا دریخ فرو رود.
در عبور افقی یا متمایل سطح شیب دار چه در بالا و چه به طرف پایین، می توان از کلنگ به صورت زیر استفاده کرد، سر کلنگ را در دست راست می گیرند و آن را افقی کمی متمایل به پایین در برف فرو می کنند و با دست چپ دسته آن نزدیک به فرو رفتگی در برف را می گیرند و روی آن تکیه می نمایند.
در این روش باید ابتدا نوک تیز دسته کلنگ در یخ یا برف خود فرو رود بعد می توان روی آن تکیه کرد. جای کلنگ موقعی تغییر داده می شود، که هر دو پا جای خود را محکم کرده باشند. باید لبه تیز کلنگ به طرف بدن نباشد و عمودی بر راستای حرکت به طرف بالا یا پایین باشد، تا لباس را پاره نکند. این روش در سطحهای متمایل تا زاویه 40 درجه اجرا می شود و در مورد استثنایی تا 45 درجه.
یکی از روشهای مهم یخ نوردی به خصوص در سطح شیب دار تا 50 درجه، روش زیر است: 
صورت را به طرف شیب می کنند و با دست راست سر کلنگ را طوری می گیرند که نوک آن در یخ فرو رود و با دست چپ انتهای کلنگ را محکم نگاه می دارند، این روش را می توان برای پایین آمدن هم به کار برد. نقطه ضعف این روش این است که به هنگام عوض کردن جای کلنگ تمام وزن بدن فقط روی دو نقطه (هر دو پا) تکیه دارد و در این هنگام هر لغزشی خطرناک است.
در پایین آمدن از شیبهای غیر دشوار رو به پایین انتهای دسته کلنگ را در دست می گیرند و نوک تیز آن را در یخ فرو می کنند و آهسته پایین می آیند. برای این که دست خسته نشود باید مرتب پس از چندین قدم کلنگ را در دست دیگر گرفت.
صورت را به طرف شیب می کنند و با دست راست سر کلنگ را طوری می گیرند که نوک آن در یخ فرو رود و با دست چپ انتهای کلنگ را محکم نگاه می دارند، این روش را می توان برای پایین آمدن هم به کار برد. نقطه ضعف این روش این است که به هنگام عوض کردن جای کلنگ تمام وزن بدن فقط روی دو نقطه (هر دو پا) تکیه دارد و در این هنگام هر لغزشی خطرناک است.
در پایین آمدن از شیبهای غیر دشوار رو به پایین انتهای دسته کلنگ را در دست می گیرند و نوک تیز آن را در یخ فرو می کنند و آهسته پایین می آیند. برای این که دست خسته نشود باید مرتب پس از چندین قدم کلنگ را در دست دیگر گرفت.
روش دیگرپایین آمدن از ارتفاع به صورت زیر است: صورت به طرف پایین با دست چپ سر کلنگ را می گیرند و با دست راست دسته آن را نزدیک به فرورفتگی در برف، سپس نیم خیز روی پاها می نشینند. فراموش نکنید که دندانه های عمودی کرامپون همه باید به یخ گیر کند.
روش جدید برای صعود از سطح های شیب دار یخی بر پایه اصل اتکای 3 نقطه باید باشد. در یک دست کلنگ یخ را می گیرند و در دست دیگر یا چکش یخ یا تبر یخ. با گیر کردن دندانه های جلوی کرامپن (نیش کرامپن) به یخ هر2 دست بالا می روند، در این صورت ریتم حرکت عبارت است از: دست، پا دست و پا. ولی اگر به علت شیب زیاد سطح، این روش مشکل به نظر آمد می توان: دست، دست، پا و پا را به کار برد.
برای این که دستها خیلی خسته نشوند، بهتر است سر کلنگ یا چکش یخ و یا تبر یخ را در دست گرفت و آنها را در یخ فرو کرد و بر آنها تکیه کرد اما در مورد یخ سفت بلوری حتی با فشار زیاد هم فقط می توان چند میلی متر آن را در یخ فرو کرد و چون این مقدار ناکافی است، احتمال خطر در اینگونه جاها زیاد است. در این نوع جاها کلنگ یخ برای تکیه کردن یک دست و چکش یخ برای ضربه زدن با دست دیگر بسیار مناسب است.
در شیبهای تند در حدود 65تا70 درجه که صعود بسیار مشکل می شود باید از 2 تبر یخ استفاده کرد. محل فرود چکش در یخ در حدود 30تا40 سانتی متر بالای صورت باید باشد و پس از صعود چون صورت به موازات چکش آمد، چکش دیگر را باز در 30تا40 سانتی متر بالای صورت به یخ کوبید، تا دریخ فرو رود.
کندن پله در یخ
در برف یخ زده یا یخ نرم لبه کلنگ برای پله کنی بسیار مناسب است و در یخ فشرده باید از نوک کلنگ استفاده کرد. برای سرعت کار و خسته نشدن باید با هر 2 دست کار کرد. ضربه ها باید به صورت v باشد و هر دفعه راستای ضربه باید متناوباً یکی از این طرف و یکی از طرف دیگر باشد. باید ضربه ها را با نظم و به آرامی و با قدرت فرود آورد. گفتنی است که احتیاجی نیست که پله ها را به اندازه تمام سطح پا کند بلکه به قدری که پا به خوبی در آن گیر کند.
پله کنده شده به طور مایل و به صورت زیگزاک یابد به طرف بالا کشیده شود. هر 2 پا با فاصله زیاد از یکدیگرنگه داشته می شود تا تعادل بیشتری برقرار گردد. فاصله پله ها از یکدیگر در حدود 30تا40 سانتی متر است. یخ نورد خوب پله های با ارتفاع زیاد را فقط برای توقف گاه پیش و پس از هر طول طناب به کار می برد. این جا دو ردیف پله به فاصله 40تا60 سانتی متر طوری کنده می شود که احتمالاً بتوان با "هم طناب" خود جا عوض کرد.
در اینطور جاها با یک دست پله کندن مشکل است ولی این خوبی را دارد که می توان با دست دیگر خود را نگه داشت، اینکار در جاهای عمودی مهم است. در یخ نوردی به خصوص از نقطه نظر خوش دست بودن برای کندن پله، چکش یخ بیشتر به کار می رود، این پله ها باید به قدر کافی فاصله افقی از یکدیگر داشته باشند چون پله کندن زیاد وقت می گیرد و نیز خسته کننده است.
جایی که با نیش کرامپن (دندانه پیشین) از یخ بالا رفتن خطرناک به نظر آید در بالای توقف گاه جایی که دست به آن برسد، پله ای می کنند و آن را ابتدا برای دستگیره، سپس برای پاگیره به کار می برند و بدین صورت ادامه می دهند. در پله کندن برای پایین آمدن جایی که صورت هم به طرف نشیب باشد، داشتن کلنگی بلند کار را آسان می کند.
اگر شیب سطح طوری زیاد بود که فقط با صورت به طرف پایین می توان پله کند، بهتر است با "پیچ یخ" طنابی ثابت کرد و با طناب فرود آمد. درجه سختی یخ را نمی توان دقیقاً تعیین کرد زیرا روابط تغییر دهنده آن زیاد است. علاوه بر این در مورد یخ می توان برای خود برعکس سنگ پله کند و کار را آسان کرد.
درجه بندی سختی دیواره های یخی که جنس یخ آنها خوب یا متوسط باشد به صورت زیر است:
* شیبهای تا 30 درجه: آسان
* شیبهای تا 40 درجه: کمی مشکل
* شیبهای تا 50 درجه: مشکل
* شیبهای تا 60 درجه: زیاد مشکل
* شیبهای تا 70 درجه: خیلی زیاد مشکل
* شیبهای بیش از 70 درجه: بی اندازه مشکل
منبع: آموزش کوه پیمایی و کوهنوردی از مقدماتی تا پیشرفته
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر